Şimal zonasında qadınlar çörəyi “xhar” (xьар) adlandırılan ləzgi təndirində bişirirlər. Ləzgi məişətinin özəlliklərindən biri yaşayış evindən savayı, hər həyətdə ayrıca “xhar”-ın da olmasıdır.
Burada əsasən, çörək (xьран фу) bişirilir. Adətən, kənd yerlərində və rayon mərkəzlərində ev tikəndə, eyni zamanda həyətdə kiçik bir tikili də inşa edirlər. Burada “xhar” (хьар) quraşdırılır.
“Xhar” (хьар) ləzgilərin ən qədim ocaqlarından biridir. O, qırmızı gil, saxsı tozu, xırda çınqıl və keçi tükündən ibarət palçıqdan hazırlanır. Belə palçıq qarışdırılır, bir həftə ərzində ona əl gəzdirilir və spesifik qoxu ilə seçiləndə qurumağa qoyulur. Sonra “xhar” yerində quraşdırılır və qurumağa qoyulur.
“Xhar”-ın forması üçmərtəbəli sobanı xatırladır. Düz formalı sac ayaqlar üzərində quraşdırılıb. Onun üstü buxarı formasında hörülür. Onun içində od qalananda alov dilləri ikinci mərtəbədə bişən çörəyin üstünü örtür. Buxarı isə istinin çölə çıxmasına imkan vermir, alovun qənaətlə sərfinə şərait yaradır.
Beləliklə, çörəyin altı qaynar sacın, üstü isə alovun köməyi ilə bişir. Bir çörəyin bişməsi 2-3 dəqiqə çəkir.
İstinad edilən mənbələr: