Sovet Baş Kəşfiyyat İdarəsinin əməkdaşı, “Moris” adı ilə tanınan sovet hərbi kəşfiyyatının zabiti, 1940-1946-cı illərdə Vaşinqtonda QRU rezidenturasının rəhbəri olan Lev Aleksandroviç Sergeyev barədə az adam məlumatlıdır.
Lev 1906-cı il noyabrın 14-də Azərbaycanın Zaqatala şəhərində hərbçi ailəsində anadan olub. O, 3 yaşında atasını itirib. Yoxsulluq ucbatından müntəzəm olaraq məktəbə gedə bilməyib və uşaqlıq illəri ağır keçib.
Lakin Lev Zaqatalada türk, avar, saxur, ləzgi və ruslarla ünsiyyət qurduğu üçün erkən yaşlarından yaxşı dil qabiliyyəti ilə seçilirdi. 1929-cu ildə Moskvaya köçərək bir illik hərbi komandirlər kursuna yazılır. Təhsilini başa vurduqdan sonra Bakıda və Tiflisdə xidmət edib. O, hərbi xidməti o qədər sevirdi ki, 1933-cü ildə həkim komandirindən tankçılığa qədər yenidən hazırlıq keçməyə qərar verdi və Oryol Zirehli Məktəbini bitirir.
1937-ci ildə şöbədə xidmətə namizədlər axtarmaq üçün Orelə gələn Kəşfiyyat İdarəsinin əməkdaşı ilə görüşüb. Gənc, israrlı zabit xoş təəssürat yaradıb və ona bir daha “ixtisasını dəyişmək” təklif edilib.
1940-cı ilin yazında Lev Aleksandroviç Vaşinqtona kəşfiyyat qrupuna göndərilir. Vaşinqtonda 3 kəşfiyyatçı da Sergeyevin sərəncamına verilmişdi. İlk işi “sürücü” olan zaqatalalı kəşfiyyatçıya kriptoqrafların yerləşdiyi xüsusi otağa buraxılması əmri verilib. Səfirliyə isə tapşırıq verilmiş idi ki, onu sürücü vəzifəsi ilə həddən artıq yükləməsinlər. Sarayev tez-tez rəsmi səfərlər edirdi, Moskvadan gələn qonaqları müşayiət edirdi.
Məhz “Moris” özünəməxsus mənbələrindən istifadə edərək Mərkəzə məlumat verdi: Hitler Şərq Cəbhəsində həlledici qələbələr əldə etməyincə Yaponiya SSRİ-yə qarşı hərəkət etməyəcək. Xüsusilə Moris 1943-cü ilin yayında Kvebekdə Ruzvelt və Çörçillin iştirakı ilə keçirilən konfransın nəticələri haqqında Moskvaya hesabat verib.
1944-cü ilin kəşfiyyat statistikası: “Moris” Mərkəzə 2420 qiymətli məxfi sənəd göndərib. Agentlərin şifahi məlumatları əsasında 305 təcili hesabat hazırlanıb. İşində yüksək göstəricilərə görə Sergeyevə vaxtından əvvəl mayor rütbəsi verilib.
İki Lenin ordeni, iki Qırmızı Bayraq ordeni, iki Qırmızı Ulduz ordeni, “Almaniya üzərində qələbəyə görə” medalı… Və Sergeyevin rezidenturasının işinə verilən daha bir qiymət ondan ibarətdir ki, onun agent-mənbələrindən heç biri Amerika əks-kəşfiyyatında şübhə doğurmayıb.
Levin yaxın dostu Viktor Boçkarev deyir ki, o, Azərbaycanı və Bakını çox sevirdi. Buna görə də ona ev veriləndə 2 otaq da olsa Bakinskaya küçəsində verilməsini xahiş eləmişdir.
Müharibədən sonra polkovnik Lev Aleksandroviç Sergeev GRU-nun mərkəzi ofisində işlədi. 1994-cü il dekabrın 4-də vəfat edib.