Ax-Ox İsmayıllı rayonunun ərazisindən keçən Əyriçayın sağ qolunda axan çaydır. Çay Qovdağ silsiləsindən, 2000 metr yüksəklikdən başlanır. Çay, həmçinin “Dəvəbatan çayı” adlanır.
Çayın adı ilə bağlı bir neçə versiya mövcuddur. Ehtimal edilir ki, çayın adı qədim türk dilindən “axlak” - “yüksəklik, zirvə”, “ox, ok” - “su, çay, axar su” kimi ifadə olunduğuna görə, “ax-ox” - “dağ çayı” mənasını ifadə edir.
Digər versiyaya görə, çayın adı 1840-cı illərdə İsmayıllının İvanovka kəndində məskən salan molokanlarla bağlıdır. Onlar əvvəlcə Topçu kəndinin yaxınlığında, Ax-Ox çayının sahilində yaşamağa başlayıblar. Rəvayətə görə, həmin zaman bu ərazidə güclü sel olub. Su axınları o qədər güclü olub ki, molokan ailələrinin çox sayda evi tamamilə dağılıb. Çayın sahilində toplaşan yerli sakinlər öz kədərlərini “Ax, ox” deyərək, səsləndiriblər. Ehtimal edilir ki, bundan sonra çayın adı “Ax-Ox” kimi tanınmağa başlayıb.
İstinad edilən mənbələr: